"کرنر زیر درختان بلوط" ادای دین به شهدای "چِوار" در ساحت هنر

فاش نیوز - نمایش «کُرنر زیر درختان بلوط» از استان ایلام با موضوع بمباران زمین فوتبالِ "چِوار" و شهادت جمعی از ورزشکاران ایلامی، در بخش صحنه‌ای بین‌الملل چهل و یکمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر انقلاب اسلامی روی صحنه رفت. سال گذشته در دیدار دست اندرکاران کنگره ملی سه هزار شهید و سرداران استان ایلام با مقام معظم رهبری، ایشان در خصوص حادثه زمین فوتبال "چِوار" و بمباران آن توسط رژیم بعث در دوران هشت سال دفاع مقدس، نکات مهمی را ایراد فرمودند و بر تولید اثر با این مضمون تأکید کردند. بر این اساس، نمایش «کُرنر زیر درختان بلوط» در راستای ادای دین به شهدای "چِوار" در ساحت هنر، با عوامل و هنرمندان ایلامی، تولید شد. این نخستین باری است که اثری نمایشی از استان ایلام در بخش بین الملل جشنواره تئاتر فجر حضور دارد. سردار سرتیپ محمدرضا نقدی، معاون هماهنگ‌کننده سپاه، محمود سالاری، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کوروش زارعی، دبیر جشنواره و کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی، روز چهارشنبه پنجم بهمن‌ماه در تالار اصلی تئاتر شهر حضور داشتند و به تماشای نمایش "کرنر زیر درختان بلوط" نشستند.

"اصغر خلیلی"، از اساتید برجسته حوزه نمایشنامه نویسی در سطح کشور و از چهره های شناخته شده تئاتر ایران و نویسنده و کارگردان این نمایش، پس از 2 اجرا در سالن اصلی تئاتر شهر که گروه نمایشی او موفق شدند درخشان ظاهر شوند و مورد تشویق تماشاگران قرار بگیرند، درباره علت پرداختن به این موضوع به خبرنگار تئاتر فاش نیوز، اظهار داشت: ابتدا عرض ادب و احترام دارم به حضور مخاطبان رسانه شما که از جامعه بزرگ و عزیز ایثارگران می باشند و ما همگی مدیون این عزیزان هستیم، امیدوارم هر کجا هستند سربلند و سلامت باشند.

این کارشناس ارشد نمایش این طور به صحبت های خود در این بخش ادامه داد: نزدیک به ۳ تا ۴ سال پیش، تصمیم گرفتم واقعه بمباران هوایی زمین چمن فوتبال "چوار" را تبدیل به یک اثر نمایشی نمایم و مدت ها روی این پروژه کار کردم که به دلیل کرونا و مسائل دیگر، به سرانجام نرسید؛ تا امسال که شرایط مهیا شد این نمایش را تولید و به اجرای جشنواره برسانیم. از آن جایی که موضوع متعلق به شهرستان ایلام است، صرفا در عوامل گروه، از بازیگر تا آهنگساز و طراح صحنه، با بچه های ایلام کار کردم؛ به این دلیل که موضوع، بیانِ بومی داشته باشد و لحنِ بازیگران یکسان باشد.

او همچنین در مورد علت نامگذاری این نمایش نامه گفت: منطقه ایلام، به خصوص مکانی که این اتفاق در آن روی می دهد، پر از درختان بلوط است و جنگ باعث شد بخشی از این طبیعت از بین برود. هم بمباران آسیب رساند و هم اینکه مردم در زمان جنگ از شهر بیرون نرفتند و به کوهپایه ها رجوع کردند و در فصل زمستان خیلی از درختان در بحث سرمایشی گرمایشیِ چادرها، آسیب دید.

این نویسنده،کارگردان، طراح و بازیگر باسابقه تئاتر تاکید کرد: نگاه خود بنده به جنگ در حاشیه ایلام، این بود که جنگ، تنها انسان ها را مورد آسیب قرار نمی دهد؛ بلکه در محیط زیست هم تغییر ایجاد می کند. بنابراین اسم نمایش را با استفاده از عناصرِ طبیعی ایلام، با نام درختان بلوط انتخاب کردم. یکی از کاراکترهای نمایش نیز حیوانِ گرازی است که بر روی تپه های ایلام زندگی می کند.

هنرمند برجسته عرصه نمایشی به وضعیت فعلی این زمین فوتبال که محل شهادت ورزشکاران بوده است اشاره کرد و گفت: اگر چه جای کار بیشتری به لحاظ فرهنگی در آن جا وجود دارد؛ اما آن زمین چمن، در آخرین دیداری که من داشتم، تبدیل به زمین چمن مصنوعی شده است و برنامه های فرهنگی خیلی خوبی در مورد آنجا، انجام پذیرفته است که حضرت آقا نیز در این مورد صحبت فرمودند. یک یادمان و مزار برای شهدا در آنجا هست. البته بمب، وسطِ زمین بازی منفجر شده است و پیکرِ بسیاری از این عزیزان، متلاشی شده است.

وی در مورد ویژگی های ساختاری و محتوایی این اثر که می تواند توسط هیئت داوران دیده شود گفت: این را از صمیم قلب می گویم که من حقیقتا این نمایش را برای داوران کار نکرده ام. بنده حدود ۲۳ دوره است که در جشنواره تئاتر فجر به عنوان طراح و نویسنده و کارگردان حضور دارم و در این دوره نیز به خاطر تشویق و حضور بچه های علاقمندِ ایلام به جشنواره آمده ام تا ایشان محک بخورند. برای بنده تنها مخاطب و فرمایشِ حضرت آقا مهم است که فرمودند در خصوص واقعه زمین چمن "چوار" باید کار فرهنگی انجام شود.

این استاد و از چهره های شناخته شده تئاتر ایران درباره اینکه تئاتر چه فوایدی برای جوامع دارد، خاطرنشان ساخت: تئاتر، زبانِ اندیشه ی جامعه است. هر چقدر تئاتر توسعه بیشتری داشته باشد، به جرات می توانم بگویم فرهنگ، توسعه پیدا می کند و فرهنگِ دیالوگ و گفت و گو رشد می کند و مطالبات نیز در عرصه تئاتر، انجام می شود.

برنده جوایز اول کارگردانی و نمایش‌نامه نویسی دوره های مختلف جشنواره بین المللی تئاتر فجر ‏ تصریح کرد: این طور برای شما بگویم که بسیاری از جوامع، تئاتر را واردِ حوزه آموزش کرده اند و از پایه، نظامِ تعلیم و تربیت را در روش های تدریس و مهارت آموزی دانش آموزان با تئاتر، هماهنگ می کنند؛ چرا که تئاتر، یک هنر انسانی است و در آن انسان با انسان، رو در رو می باشد و صحبت می کند. آن طور نیست که مانند سینما، صنعت، و مانند نقاشی، از فضای جسمی، و همچون موسیقی، به شکل انتزاعی برخوردار باشد. اگر می خواهیم خشم فروکش کند، باید تئاتر توسعه پیدا کند.

"اصغر خلیلی" در اشاره به اهمیت ارتباطاتِ نمایشگران با حوزه نمایش بین الملل نیز گفت: شخصا مجوعه آثاری که تا قبل از کرونا تولید نمودم، هم اجرای برون مرزی و هم داخلی داشته است. تئاتر یک زبان جهانی‌ست. جای خالی بازار ِتئاتر در این جشنواره خیلی پر رنگ است و شدیدا متقاضی هستم که آثار، اعزامِ بین المللی به فستیوال های جهانی داشته باشد. هر چقدر بن بستِ اعزام ها طولانی تر شود، لایه ی تحریم ها از بعد فرهنگی، بیشتر نمود می یابد و فکر می کنم، مدیرانِ تصمیم گیرنده برای اعزام گروه ها، باید این موضوع را جدی بگیرند.

کارگردان نمایش "کرنر زیر درختان بلوط"، در بخش پایانی صحبت های خود افزود: من از تمامی مجامع دنیا، از جمله یونیسف و یونسکو و هر مجمعی که به دنبال صلح است، تقاضا می کنم این نمایش را ببینند تا پی ببرند بعث با ایران چه کرد. ما مردم کشور ایران، ملت صلح هستیم؛ نه جنگ.

گفتنی است عزت‌الله آقایی، محمد محمدیان شمالی، رضا صفری، محمدصادق کمالی‌راد، حسین جعفری، کیانوش مقدم، علیرضا عباس‌زاده، آرین اکبری‌پناه، محمدرضا پژمایه، عرفان عبدی، امین نوروزی، مانی خلیلی، محمدامین شفیع‌زاده، ابوالفضل پروین، مهرسام خدایاری و حامد عباسی بازیگران این نمایش صحنه‌ای هستند. اصغر خلیلی (نویسنده و کارگردان)، مریم سلیمی (طراح لباس)، رضا خضرایی (طراح نور)، امیرحسین رحیمی (عکاس)، علی سلیمی (طراح گریم) از دیگر عوامل نمایش «کرنر زیر درختان بلوط» هستند.

چهل‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از ۲۵ دی تا ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ به دبیری کوروش زارعی در تهران در حال برگزاری است.

گزارش و گفت و گو: تورج اردشیری‌نیا

عکس: الهام سادات روئین‌تن